- басқару пункттері
- (Пункты управления)
ұрыс қимылдарын дайындау және жүргізу немесе жауынгерлік кезекшілік кезінде қолбасшы (командир) штаб офицерлерімен бірге орналасып, әскерлерді (күштерді) басқаруды жүргізетін арнайы жабдықталған және техникалық құралдармен жарақталған орындар. Б.п-нің жұмысын байланыс және қызмет көрсету бөлімшесі қамтамасыз етеді. ҚР ҚК-нде Б.п-нің белгілі бір жүйесі қалыптасқан. Б.п-нің негізі — басшылық пункт. Басшылық пункттерде қатардан шығуы немесе одан әскерлерді (күштерді) басқару мүмкіндігі болмай қалатын жағдайлар ескеріліп, қосалқы Б.п. жасалады. Тылдық бөлімшелерді, бөлімдерді және мекемелерді басқару тылдық басқару пунктінен жүзеге асырылады. Жекелеген бағытта әрекет жасайтын әскер топтастығын басқару үшін қосалқы басқару пункті жасалады. Құрамалардың шабуыл жүргізуі кезінде алғы шептік басшылық пункті құрылуы мүмкін. Көптеген армиялардың құрлық әскерлерінің бөлімшелерін басқару үшін басшылық бақылау пункті құрылады. Олар жылжымалы және тұрақты болуы мүмкін. Жылжымалы Б.п. командалық-штабтық және штабтық машиналарда немесе жиналмалы инженерлік құрылыстарда орналастырылады. Мұндай Б.п-н жылжы-малы далалық деп атайды. Сондай-ақ жылжымалылар қатарына тік ұшақтар, ұшақтар мен пойыздарда орналас-тырылған Б. п. жатады. Қазіргі заман армияларының Б. п. жақсы қорғалған жер асты және жер үсті құрылыстарына орналастырылады. Б.п-н жасау уақыты мен орнын командир (қолбасшы) немесе жоғарғы штаб анықтайды. Жылжымалы далалық Б.п-н орналастыру орнын таңдау кезінде бағынышты әскерлерді (күштерді) басқаруға ыңғайлылығы, жергілікті жердің қорғаныстық қасиеттері, бүркеніштеу, күзету және қорғану жағдайлары, табиғи тасалар, жолдар мен жергілікті құралдар (байланыс желілері) болуы есепке алынады. Б.п-н орнату үшін белгіленген аудан алдын ала барланады және инженерлік дайындықтар жүргізіледі; оны орналастыру үшін қосалқы аудан таңдалып, мүмкіндік болса дайындалады. Жер үсті және әуедегі қарсыластың тұтқиылдан шабуылын және барлаушылары мен бөтен адамдардың Б.п. орналасқан ауданға енуін болдырмау мақсатында, штаб (бөлімшелерде – командир) оны күзету мен қорғауды ұйымдастырады. Ол үшін коменданттық қызмет бөлімшелері тартылады, олар болмаған жағдайда әскерлерден (күштерден) бөлімшелер тартылады. Б. п. әуедегі қарсыластан әуе қорғанысы күштері әскерлерінің күш-құралдарымен қорғалады.
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу. — Мектеп.